Het is najaar 1973. De Palestijnen zijn met behulp van enkele Arabische staten de Jom Kippoer oorlog begonnen om gebieden die ze in 1967 zijn kwijtgeraakt aan Israël terug te veroveren. Israël krijgt steun van andere landen. De oliestaten zetten hun oorlogsdaden kracht bij door een boycot in het leven te roepen. Ze leveren geen olie aan landen die Israël steunen en schroeven de olieproductie steeds verder terug zodat de prijs snel stijgt. Nederland steunt Israël en wordt geconfronteerd met die boycot.

Nu zijn we in een vergelijkbare situatie beland. De oorlog is zelfs dichterbij en het gaat niet alleen om (diesel)olie, maar vooral gas dat Rusland niet, of tegen specifieke voorwaarden, levert. Schaarste neemt toe en de prijzen voor fossiele brandstof, elektriciteit en gas zijn binnen een half jaar al enkele malen over de kop. We zijn voor onze energiehuishouding nog steeds afhankelijk van andere staten. Wij moeten dansen naar hun pijpen.

In 1973 kwamen er autoloze zondagen en vroeg premier Den Uyl of we ’s avonds de gordijnen wilden sluiten en de kachel, een uur voor het slapen gaan, lager zetten. Het was voor het eerst dat de overheid opriep om zuinig met energie om te gaan. Daarna zijn we met zijn allen huizen gaan isoleren, want de inflatie was in de jaren zeventig torenhoog en de energieprijzen liepen daarin bepaald niet achteraan. Het waren de kosten en de geopolitiek die noopten om maatregelen te nemen om minder energie te verbruiken.

Klimaatverandering gaat langzaam en is abstract, maar geopolitiek is concreet en direct voelbaar. De overheid moet maatregelen nemen om de onvoorstelbare financiële ellende tegen te gaan die nu op ons afkomt door die explosief stijgende prijzen voor energie en dagelijkse producten en diensten. Ik hoop dat ze daarnaast plannen maken en geld reserveren voor duurzame oplossingen op de middellange en langere termijn voor de energietransitie. Wij, als inwoners, ontkomen er niet aan om ook zelf te kijken hoe we (nog) minder energie kunnen verbruiken en zuiniger met voedsel en andere grondstoffen kunnen omgaan. Laat degenen die het kunnen betalen maatregelen nemen om de energievraag te verkleinen. Kijk verder dan isoleren. Pas je gedrag aan: het is heerlijk om elke dag vijf minuten te douchen, maar eens in de twee dagen een washand gebruiken kan ook. Er zijn huishoudens die moeten kiezen tussen eten of warmte. Die moeten geholpen worden door de overheid.

Mariëlle Oostveen, vrijwilliger EigenWijkse Energie Coöperatie